2000 yıllık kitabın gizemini yapay zeka çözdü: 2 kelimesi şoke etti

Parşömene yazılmış 2000 yıllık bir kitap asırlar sonra çözüldü. Yapay zekadan destek alan bilim insanları, kitapta ne yazıldığını ortaya çıkardı. Antik Yunan ile yazılan kitap Roma İmparatorluğu’na Avrupa’ya hükmettiği döneme ait.

MS 79 yıllarda Vezüv Yanardağı’nın patlamasıyla gömülen antik belgelerden biri yapay zekayla çevrildi. Özel bir parşömene yazılan kitap, Oxford’da bulunan Bodleian Kütüphanelerinde saklanıyordu. Kitap karbon bazlı mürekkeple yazılmış antik Yunanca metinlerden oluşuyor.

Yapay zekayla tarihi metinlerin gizemi çözülüyor

Bodleian Kütüphanelerinin yöneticisi Richard Ovenden, kitabın içeriğinin çözülmesine dair, “Görüntüleme ve yapay zeka alanında kaydedilen şaşırtıcı ilerlemeler, neredeyse 2.000 yıldır okunmayan parşömenlerin içine bakmamızı sağlıyor” diyerek ifade etti.

Herculaneum parşömenlerinin antik Yunan ve Roma bilginlerine ait derin felsefi ve edebi metinler içerdiği düşünülüyor. Bilim insanları ise eserlere zarar vermemek için sanal yollarla kitapları açarak X-ışını taraması, mürekkep algılama yazılımları ve yapay zeka gibi yaratıcı yöntemlere ilerliyor. Antik Yunan ve Roma bilginlerine ait bilgilerin yer aldığı bu eserlerin aydınlatılması bilim insanlarını da heyecanlandırmaya başladı. 

Bilim insanları bu parşömenleri aydınlatmak için 3 boyutlu taraması ve dijital rekonstrüksiyonunu oluşturarak Dmond Light Source’u kullandılar. Daha sonra ise yapay zeka kullanarak papirüs bitkisinin özgünden yapılan ve kağıda benzer bir malzemeyle papirüs üzerindeki mürekkeğ işaretlerini tespit ettiler. Tüm çalışmalar sonrasında kitaptan bir kaç kelimeyi yorumlayan bilim insanları henüz cümleleri tam olarak çözemediklerini ifade etti.

2 kelime çözüldü

Antik Yunancayla yazılan eserde 2 kelime tespit edilebildi. Karışıklık, tedirginlik ve iğrenme anlamalarına gelen διατροπή kelimesidir. Bu kelime metnin birkaç yerinde 2 kez geçiyor. Fakat neye atıf yapıldığı henüz bilinmiyor.

Diğer bir kelime ise olmak anlamına gelen τυγχάνω fiili. Ekip bu durumunun unutulmaz bir deneyim olduğunu ifade ediyor. Araştırmacılar, eserin sonuna ulaşmayı umuyorlar. Paris’te  Institut de France’da bulunan bir diğer parşömene yazılanları anlamak için  yapay zekayı kullanarak 700.000 dolar kazanmışlardı..

Sanal açılımla eserlere artık zarar verilmeyecek

Günümüzde yapılan çalışmalarla, papirüsleri fiziksel olarak açmadan, metinlerin zarar görmesini önlemek amacıyla dijital yöntemlerle okunması hedefleniyor. Sanal açılım dedikleri bu girişim, ışınları ve diğer ışık kaynaklarıyla yapılıyor. Kısa dalga kızılötesi hiperspektral görüntüleme adı verilen bir teknik, ışığın papirüs üzerindeki siyah mürekkepten yansıma biçimindeki farklılıkları tespit ediyor. 

Bu tekniği kullanan parşömenlerden birinde yeni keşfedilen bir pasaj, Platon’un son gecesini  flüt çalan bir köle kızın ‘ritim eksikliğini’ dile getirerek geçirdiğini ortaya çıkarmıştı. Parşömen ayrıca Platon’un kurucusu olduğu Atina Akademisi’ne gömüldüğünü doğrulamaya yardımcı oluyor ancak antik düşünürün dinlenme yerinin üniversite arazisi içinde belirlenmiş bir bahçede olduğu ayrıntısını da ekliyor. 

Related Posts

Klima nasıl tasarruflu kullanılır? Kimse o ayarı ciddiye almıyor ama klimada tasarrufun püf noktası orada!

Yaz aylarında klima kullanım süresi artınca tasarruflu kullanım yolları da araştırılan hususlar arasında yer almaya başladı. Sıcak havalarla başa çıkmanın yegane yollarından birisi olan klima kullanımı, her ne kadar ferah bir ortama zemin hazırlasa da yanlış kullanım halinde cepleri de yakabilme potansiyeli ile ürkütücü olmaktadır. Peki, klima nasıl tasarruflu kullanılır? Klimayı daha tasarrruflu kullanabilmek için neler yapmak gerekiyor? İşte, o konu hakkında bazı püf noktaları

Oruç yarışması düzenleyen öğretmenin görevlendirmesi “basına demeç verdiği” gerekçesiyle sonlandırıldı

Aydın’ın Karacasu ilçesinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bir okulda 19 Mart tarihinde ilkokul öğrencileri arasında oruç tutma yarışması düzenlenmesi tepkilere yol açmıştı. Yarışmayı düzenleyen ücretli öğretmen Furkan Hakan Büyükpamukçu’nun görevine son verildiği ortaya çıktı.

SON DEPREMLER BUGÜN (20 HAZİRAN) AFAD VE KANDİLLİ || Hatay’da akşam korkutan deprem! Son deprem nerede, ne zaman, kaç büyüklüğünde oldu?

Son depremler 20 Haziran Cuma yani bugün hissedilen sarsıntılar sonrasında en çok merak edilip araştırılanlar arasında ilk sırlarda yer alıyor. Hemen belirtelim ki yurtiçi ve komşu ülkelerde meydana gelen depremler AFAD ve Kandilli Rasathanesi tarafından anbean kaydediliyor. Son olarak dün akşam saat 22.51’de Hatay Samandağ’da 3.9 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Depremin derinliği ise 7.06 km olarak kaydedildi. Kandilli Rasathanesi verilerine göre depremin büyüklüğü 3.6 olarak açıklandı.  Peki, son deprem nerede ne zaman kaç büyüklüğünde oldu? Merak edenler için AFAD ve Kandilli son depremler listesini haberimizde derledik. İşte son depremler 20 Haziran listesi…

Üstün yeteneklilerin doktoralı öğretmenleri

İstanbul’daki Fuat Sezgin Bilim ve Sanat Merkezi’nde (BİLSEM) 2’nci sınıftan 12’nci sınıfa kadar toplam bin 484 üstün yetenekli öğrenci eğitim görüyor. Okuldaki 45 öğretmenin ise 7’si doktor, 5’i de doktora eğitimine devam ediyor. Ayrıca doktor unvanına sahip öğretmenlerden bazıları aynı zamanda Marmara Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak görev yapıyor.

Ankara Lise Taban Puanları 2025: Ankara’da hangi lise kaç puan ve yüzdelik dilim ile alıyor?

Ankara Lise Taban Puanları 2025 merak ediliyor. LGS sonuçlarının açıklanmasıyla tercih yapacak öğrenciler yaşadığı bölgedeki okulların taban puanlarını ve yüzdelik dilimlerini araştırıyor. Ankara’daki liselerin yüzdelik dilimleri de merak ediliyor. İşte Ankara lise taban puanları ve yüzdelik dilimleri hakkında detaylı bilgiler…

LGS sınav sonuçları ne zaman açıklanacak? 2025 LGS sınav sonuçları nasıl öğrenilir?

Milli Eğitim Bakanlığınca (MEB), 8’inci sınıf öğrencilerine yönelik Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamındaki merkezi sınav, 15 Haziran 2025 tarihinde düzenlendi. LGS sınav sonuçları ne zaman açıklanacak? 2025 LGS sınav sonuçları nasıl öğrenilir?