60 bin TL vermek yetmiyor: Apple, iPhone’ların yazılımlarıyla oynayarak tamirleri zorlaştırıyor
On yıl boyunca onarımı konusunda yardım almak kolaydı. Çatlak ekranlar dakikalar içinde değiştirilebiliyor, bozuk kameralar sorunsuz bir şekilde edilebiliyor.
Ancak 2017’den bu yana iPhone onarımlarla oynamaya başladı. Değiştirilen bataryalardan sonra telefonlarda kalıcı uyarı mesajları belirdi, telefonlara farklı bir ekran takınca telefonların parlaklık ayarları devre dışı kaldı.
Apple, birine iPhone sattıktan sonra bile telefon üzerinde kontrol sahibi olmak istiyor. Otomobil tamircileri tarafından kolayca tamir edilebilen araçların aksine iPhone’lar, orijinal bileşenlerin seri numaralarını tanıyacak şekilde kodlanmıştır ve parçalar değiştirilirse arızalanabilirler.
iPhone’lar tamir sonrası sorun çıkarıyor
iPhone bileşenlerini analiz eden ve kendin yap için parçalar satan bir şirket olan iFixit’e göre, 2017 yılından önce tamir sonrası meydana gelen sorunlar, 2017’den sonra neredeyse üç katına çıktı.
Parçaların arızaya neden olma oranı, yalnızca tek bir onarımın sorun yarattığı 2016’dan bu yana yılda yaklaşık yüzde 20 artıyor.
Bir dizi test yapan iFixit, iPhone’lara aynı modelden bir parça takıldığında hangi parçaların soruna neden olduğunu ortaya çıkardı.
Sonuçlar, sonraki iPhone nesilleriyle birlikte arıza sayısının arttığını ortaya koyuyor.
Parça eşleştirme olarak bilinen yazılım olgusu, Apple müşterilerini daha yüksek parça ve işçilik fiyatları talep eden mağazalarına veya yetkili onarım merkezlerine yönelmeye teşvik ediyor.
Son yıllarda yalnızca onaylı parçalar ve onaylı onarımlar, yukarıdaki sorunların önüne geçebildi. Parçalanmış bir ekranın değiştirilmesi genellikle yaklaşık 300 dolara mal oluyor.
Apple’ın katı yazılım kuralları nedeniyle müşteriler, bu yüksek ücretleri ödemeye mecbur bırakılıyor.
Başka bir deyişle: Eski bir iPhone 14’ün kırık ekranını değiştirmenin maliyeti, Apple’ın takas için 430 dolar olarak değerlendirdiği telefonun değerine neredeyse eşdeğer.
Apple yılda 9 milyar dolar kazanıyor
Apple’ın onarım konusundaki tutumu, müşterilerin AppleCare olarak bilinen ve ücretsiz pil değiştirme ve ekran onarımı sağlayan cihaz garantisine 200 dolara kadar harcama yapmalarını da teşvik ediyor. Apple, hizmet için yılda yaklaşık 9 milyar dolar topluyor.
Biden yönetimi, Federal Ticaret Komisyonu’nu üreticilerinin bağımsız onarımları kısıtlamasını engelleyecek kurallar geliştirmeye teşvik etti. Ancak düzenlemelerin çoğu parça eşleştirme konusunda açık kısıtlamalar içermiyor.
2016 yılında piyasaya sürülen iPhone 7, kolayca onarılabilen bir model olarak övgü almıştı.
Telefonun ana sayfa düğmesi Apple’ın yetkili olmadığı bir onarımda değiştirildiğinde Touch ID çalışmayı durduruyordu.
iPhone X’in 2017’de piyasaya sürülmesi, iPhone’ların tasarımında önemli bir değişimi temsil ediyordu.
Parça eşleşmesi arttı ve orijinal olmayan parçalar kullanıldığında telefon daha çok hata vermeye başladı.
Diğer markalar da kullanıyor
Daha hızlı çipler ve daha ucuz bellek, günlük ürünleri minyatür bilgisayarlara dönüştürdüğü için, onarımları kontrol etmek için yazılım kullanmak, elektronik ev aletleri ve ağır makinelerde yaygın hale geldi.
Örneğin HP, insanları orijinal mürekkep kartuş almaya teşvik etmek için benzer bir uygulama kullandı.
Apple ve diğer şirketler, uygulamanın müşterilerin güvenliğini ve şirketin markasını koruduğunu söyleyerek bu uygulamayı savunuyor.
Apple: Tamirciler yüzünden biz suçlanıyoruz
Arızalı bir yüz tarayıcısı gibi kalitesiz parçalar telefonun güvenliğini tehlikeye atabilir. Bu nedenle Apple, bağımsız bir tamircinin telefonu bozması durumunda müşterinin genellikle mağaza yerine Apple’ı suçladığını söylüyor.
Bu uygulama aynı zamanda Apple’ın cihazdaki parçaların kaydını oluşturmasına da olanak tanıyor ve bu da ikinci el telefon alıcılarına yardımcı olabiliyor.
Ancak parçaların yazılımla eşleştirilmesinin artması, onarımları daha ucuz ve daha kolay hale getirmek isteyen bazı tamircileri harekete geçirdi.
iFixit’in de aralarında bulunduğu destekçiler, cihazların ömrünü uzatmanın çevre ve müşterilerin cüzdanları açısından daha iyi olacağını söylüyor.
Geçtiğimiz yıl New York, Minnesota ve Kaliforniya gibi bazı ABD eyaletleri, elektronik üreticilerinin üçüncü şahıslara parça, alet ve kılavuz sağlamasını zorunlu kılan yasa tasarılarını kabul etti.
